Przejawy agresji u dzieci – zapobieganie ich.

    Dzieci agresywne sprawiają wiele problemów rodzicom i wychowawcom.

W grupie przedszkolnej wywołują konflikty, sprzeczki, dążą do dominacji nad innymi.

Dlatego zachowaniem agresywnym należy zająć się, nie dopiero wtedy, gdy zakłóca ono społeczne życie, ale wówczas, gdy zaczyna się pojawiać.

Jak radzić sobie z dzieckiem przejawiającym agresję:

 Ø  Dziecko potrzebuje, aby dorośli wyznaczali mu granice, to zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa. Wszystkie dzieci, a szczególnie te skłonne do agresywnych zachowań, muszą wiedzieć; co im wolno, a czego nie. Dzieciom jest łatwiej zrozumieć zakazy, jeśli rodzice dołączają do nich uzasadnienie, czyli konkretnie mówią (czego od dziecka oczekują i dlaczego chcą, aby ono postąpiło tak, a nie inaczej).

 Ø  Należy być konsekwentnym w swoich postanowieniach. Napad agresji nie powinien przyczynić się do tego, aby dziecko osiągnęło swój cel. Nie można pozwolić dziecku czegoś uniknąć tylko dlatego, że rzuca się na podłogę. Jeśli dziecko zachowuje się agresywnie to nie wystarczy powiedzieć  tylko, że  źle postępuje, ale przede wszystkim dać wskazówki właściwego zachowania np.: (dziecko pobiło lub popchnęło inne dziecko, powinno przeprosić i obiecać, że tego nie będzie robić).

 Ø  Jednym ze sposobów zapobiegania zachowań agresywnych jest umiejętne rozwiązywanie konfliktów w grupie. Musimy dzieciom uświadomić, że można porozmawiać z drugą osobą bez     używania siły, że każde dziecko ma takie same prawa.

 Ø  Warto dużo rozmawiać z dziećmi o komunikowaniu się, o emocjach  i uczuciach. Rodzice mogą nauczyć dzieci panowania nad własną złością i kontrolowania własnych zachowań. Natomiast miłość i troska o dziecko muszą być przez rodziców uzewnętrzniane i widoczne dla niego.

 Ø  Bardzo istotną kwestią jest umiejętne stosowanie kar i nagród. Po pierwsze, aby wywarły one pozytywny wpływ na zmianę zachowania- muszą być dostosowane do zaistniałej sytuacji i osobowości dziecka. Powinny być sprawiedliwe, tzn.( zasłużone i proporcjonalne do czynu dziecka). Przedmiot kary i nagrody winien stanowić dla dziecka pożądaną wartość.

Powinno się również unikać przesadzania w nagradzaniu, ponieważ osłabia to ich skuteczność.

Kara powinna być tak dobrana, aby kierowała uwagę dziecka na sam czyn, na przekroczenie danej normy.

Konsekwencja w karaniu i nagradzaniu jest podstawowym warunkiem, aby system ten przyniósł pozytywne rezultaty wychowawcze. W rodzinie zasady, sposoby i formy nagradzania i karania powinny być jednakowo stosowane i wymagane  zarówno przez ojca, jak i matkę.

Badania dowodzą, że nagrody są skuteczniejszymi środkami wychowawczymi.

Utwierdzają one pożądane zachowania, mobilizują do działania, pogłębiają wiarę we własne siły, pozwalają przezwyciężać lęki, uczą życzliwości i przyjaźni.

Kary natomiast mogą przyczynić się do utrwalenia złych zachowań, dziecko buntuje się, wyładowuje złość na innych dzieciach i przedmiotach.

Dlatego należy umiejętnie stosować kary i nagrody.

 Ø  Należy starać się opanować własne emocje, nie krzyczeć na dziecko. Oceniamy zachowanie -nie dziecko.

 Ø  Kolejnym sposobem uniknięcia zachowań agresywnych jest wyeliminowanie bajek i filmów, które zawierają sceny agresywne. Równocześnie należy rozbudzać zainteresowanie dzieci takimi książkami, filmami, grami, które ukazują pozytywne modele zachowań.

 Ø  Rodzice muszą być świadomi, że duże znaczenie w rozwoju zachowań dziecka ma wpływ; (wspólnie spędzony czas, zabawy, spacery i rozrywki kulturalne).

 Ø  Dzieci agresywne są tylko na pozór niezależne, silne i pewne siebie. Zwykle czują się zależne od innych, niedowartościowane. Dlatego należy budować u nich silną osobowość i poczucie własnej wartości, które są warunkiem pozytywnego rozwoju społecznego, prawidłowych kontaktów społecznych. Zachęcajmy dziecko do pozytywnego mówienia o sobie samym.

 Ø  Duże znaczenie w zapobieganiu zachowań agresywnych u dzieci w wieku przedszkolnym odgrywa kontakt z rodzicami. Spotkania i wywiady z nimi dają nauczycielom dokładniejszy obraz zachowań dzieci.

mgr Renata Bardega

 Literatura:

 Grochulska J.” Agresja u dzieci” Warszawa 1993;

 Haug - Schnabel G .” Agresja w przedszkolu”. Kielce 2001;

 Kozłowski A. ”Zaburzenia emocjonalne u dzieci w wieku przedszkolnym”. Warszawa 1984;

 Ochmański M. „Nagrody i kary w wychowaniu dzieci w wieku szkolnym”. Warszawa 2001.