KILKA SŁÓW O LĘKU

LĘK A STRACH......

Lęk jest jedną z najczęściej przeżywanych emocji w życiu człowieka. Pojęcie lęku różni się w pewien sposób od strachu.

Strach jest emocją wrodzoną, która pojawia się jako reakcja na bodźce zagrażające, dotyczące konkretnych sytuacji. Pełni funkcję ważnego sygnału ostrzegawczego, mobilizuje do ucieczki lub ataku w sytuacji zagrożenia.

Lęk jest natomiast procesem wewnętrznym, nie związanym z bezpośrednim zagrożeniem lub bólem.

LĘK U DZIECI............

 Lęk i strach występują u dzieci częściej niż u dorosłych. Doświadczanie lęku lub strachu jest zupełnie naturalne w rozwoju dzieci i młodzieży. Większość z tych lęków zanika w miarę jak dzieci uczą się, czego mogą się spodziewać po otoczeniu i jak sobie z tym radzić.

Powinniśmy oswajać z nimi najmłodszych, gdyż niemożliwe jest doświadczanie życia bez tych emocji. Dziecko, by rozwijać się prawidłowo musi przejść przez pewne fazy stanów lękowych pokazując sobie i innym, że udało mu się je pokonać. Musimy uczyć najmłodszych przede wszystkim pokonywania przeszkód, mimo tego, że to uczucie się pojawia.

Maluchy boją się rozmaitych rzeczy: rozłąki z mamą lub bliskimi osobami, obcych twarzy, tego, że mogą upaść, głośnych dźwięków, ciemności czy też zwierząt. Lęk wzbudzają w nich także określone postacie z bajek.

 W wielu chwilach lęk to zdrowa reakcja. Jeżeli jego natężenie nie jest nadmierne, pełni on rolę przystosowawczą – mobilizuje do działań chroniących przez realnym zagrożeniem oraz zabezpiecza przed niezaspokojeniem potrzeb. Ułatwia uczenie się zachowań społecznych, uwrażliwia na innych, daje możliwość pokonania doznawanych trudności. Gdy trudne sytuacje kończą się pomyślnie powoduje pozytywne poczucie własnej wartości i zadowolenie z siebie. Można go nie tylko przezwyciężać, ale nawet wykorzystywać.

Właściwie każdy nowy etap w naszym życiu wiąże się z lękiem- także ta chwila kiedy zostajemy przedszkolakami.

KIEDY SZUKAĆ POMOCY............

Wyolbrzymiony lęk nie przynosi niczego dobrego. Działa hamująco albo paraliżująco. Można powiedzieć, że lęk staje się patologiczny, gdy stale dominuje w zachowaniu dziecka, gdy nie pozwala na swobodą zabawę. Reakcje lękowe tracą swoją przystosowawczą funkcję i są nieadekwatne do bodźców, a niepokój wywołują sytuacje zupełnie naturalne, codzienne, obojętne przedmioty, obrazy istniejące tylko w wyobraźni dziecka. Dziecko doznaje uczuć stałego napięcia, oczekując przez cały czas zagrożenia, a każda nowa sytuacja jawi się jako nie do przezwyciężenia.

Możemy zaobserwować lęk u dziecka, gdyż pojawia się przyspieszenie oddechu, wzmożona perystaltyka jelit, biegunka, przyśpieszenie akcji serca, wzmożona potliwość, wzmożone napięcie mięśni, bóle głowy czy brzucha, koszmary nocne. Mogą pojawić się luki w pamięci, charakterystyczne jest zapominanie, trudności w koncentracji, chaos myśli. Pojawia się też drażliwość, złość, płaczliwość, lepkość emocjonalna. W zachowaniu dziecka widoczne są: niepokój ruchowy lub zahamowanie ruchowe, drżenie, problemy z mówieniem, nerwowy śmiech, zgrzytanie  zębami, czynności nawykowe np. obgryzanie paznokci czy ssanie kciuka.

Bibliografia:

materiały z konferencji: Zaburzenia lękowe i emocjonalne u dzieci i młodzieży, Katowice, 2014

A.Kępiński: Lęk. Wydawnictwo literackie, 2012.

F.L.Ilg, L.Bates Ames, S.M.Baker "Rozwój psychiczny dziecka. Poradnik dla rodziców,   psychologów i lekarzy" Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1994

Przedszkole - geneza i rodzaje lęków dziecięcych. Beata Krzywda, Remedium, 2004r., Numer 7/8

http://www.psychologia.net.pl

http://www.forumpediatryczne.pl

Opracowała: Aneta Neffe

psycholog w MP12